Jak sprawdzić, czy firma jest wypłacalna?

Pojęcie wypłacalności firmy związane jest z jej zdolnością do wywiązywania się ze zobowiązań finansowych. Jeśli ze względu na trudną sytuację finansową firma nie jest w stanie zaspokoić swoich wierzycieli i stan ten utrzymuje się przez długi czas, wówczas możemy mówić o niewypłacalności.

Gdy prowadzimy działalność gospodarczą, często zawieramy transakcje z innymi podmiotami – powiedzieć można, że transakcje te stanowią podstawę naszej działalności. Bardzo ważne jest zatem to, aby podmioty, z którymi wchodzimy w stosunki biznesowe, cechowały się wypłacalnością. W przeciwnym razie możemy doznać uszczerbku finansowego – zwłaszcza wówczas, gdy nasz kontrahent zatai informacje o swojej złej sytuacji finansowej.

W tym kontekście należy pamiętać o tym, że istnieje szereg sposobów na to, by ocenić wiarygodność przedsiębiorcy i w ten sposób zabezpieczyć się przed ewentualnymi oszustwami. W niniejszym artykule radzimy, jak sprawdzić wypłacalność firmy. Poniższe wskazówki pozwolą Ci uzyskać wiedzę o tym, co zrobić przed zainicjowaniem stosunków biznesowych z danym podmiotem.

Dlaczego warto sprawdzić, czy firma jest wypłacalna?

Zdobycie informacji o podmiocie, z którym zamierzamy dokonać transakcji, jest niezwykle ważne w kontekście naszego bezpieczeństwa finansowego. Ujmując rzecz prosto, sprawdzając kontrahenta, jednocześnie zmniejszamy ryzyko utraty pieniędzy czy towaru oraz zabezpieczamy się przed odpowiedzialnością podatkową za zobowiązania nieuczciwego podmiotu. Należy w tym kontekście pamiętać, że jeśli dołożymy starań, aby zdobyć jak najwięcej informacji o danej firmie, wówczas łatwiej jest wykazać należytą staranność w transakcji handlowej przed organami kontroli skarbowej.

Jak sprawdzić wypłacalność firmy? – CEIDG

Podstawowym źródłem informacji o sytuacji finansowej firmy są rejestry publiczne: Krajowy Rejestr Sądowy i Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. W CEIDG znaleźć można następujące informacje o podmiocie gospodarczym:

podstawowe dane identyfikacyjne: imię i nazwisko, nazwę firmy, NIP, REGON,
data rozpoczęcia działalności, data jej zawieszenia i wznowienia,
status firmy (tzn. to, czy przedsiębiorca jest aktywny, czy zawieszony),
adres firmy,
rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej,
dane kontaktowe firmy,
dane pełnomocników firmy,
dane o upadłości, postępowaniu restrukturyzacyjnym i naprawczym.

Należy jednak pamiętać, że Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej służy tylko do sprawdzenia kontrahentów, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub są wspólnikami spółki cywilnej. Jak sprawdzić wypłacalność firmy za pomocą CEIDG? Wystarczy wpisać do wyszukiwarki rejestru imię i nazwisko przedsiębiorcy, numer NIP bądź REGON. Przeglądając CEIDG, można zdobyć informacje o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej czy też zawieszeniu tej działalności. Jeśli podmiot zawiesił swoją działalność, może się okazać, że w stosunku do niego prowadzone jest postępowanie restrukturyzacyjne – świadczy ono najpewniej o jego trudnej sytuacji finansowej. Korzystając z CEIDG, warto również zwrócić uwagę na to, jak długo firma działa na rynku oraz czy jej działalność ma charakter sezonowy.

Jak sprawdzić, czy firma ogłosiła upadłość? – KRS

Krajowy Rejestr Sądowy – drugi z wymienionych wyżej rejestrów publicznych – służy do oceny sytuacji finansowej podmiotów działających w formie spółki prawa handlowego tj. spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej, spółki komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Informacje o danym podmiocie zdobędziemy, wpisując w wyszukiwarce numer NIP, REGON, KRS, nazwę i miejscowość.

W KRS znajdziemy takie dane, jak adres firmy, forma jej działalności, data wpisu i wykreślenia, numery identyfikacyjne firmy. Niezwykle ważna jest również historia wpisu, w której przedstawione zostały zmiany dotyczące podmiotu. Jak sprawdzić kondycję finansową firmy za pomocą KRS? Korzystając z KRS, często natrafimy na wpisy, które mogą wskazywać na trudną sytuację finansową podmiotu. Wśród nich wyróżnić należy informacje o otwarciu postępowania likwidacyjnego, informacje o ustanowieniu dla podmiotu kuratora czy też informacje o rozpoczęciu w stosunku do podmiotu postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego.

Ważne w kontekście wypłacalności firmy są również informacje o datach złożenia sprawozdań finansowych. Jeśli podmiot uchyla się od spełnienia obowiązku sprawozdawczego, może to świadczyć o stosowaniu przez niego nieuczciwych praktyk biznesowych. W przypadku spółek kapitałowych należy także zwrócić uwagę na wysokość kapitału zakładowego lub akcyjnego – po to, aby ustalić maksymalną kwotę odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Dodajmy na koniec, że przynajmniej w niektórych przypadkach na trudną sytuację finansową podmiotu gospodarczego mogą wskazywać informacje, które bezpośrednio nie wiążą się z kwestią wypłacalności. Należą do nich np. informacje związane ze strukturą firmy. Czasem zdarza się na przykład, że firma nie posiadając zarządu, który reprezentowałby ją w kontaktach z innymi podmiotami, działa wyłącznie przez prokurenta. W takim przypadku, zanim podejmiemy decyzję o zainicjowaniu z podmiotem stosunków biznesowych, powinniśmy wystąpić do niego z prośbą o wyjaśnienie spraw związanych z jego strukturą organizacyjną.

Zadłużenie firmy – jak sprawdzić status podatkowy firmy?

Przydatnymi środkami weryfikacji statusu podatkowego kontrahenta są wykaz podatników VAT (tzw. biała lista) oraz wykaz podatników VAT UE. W pierwszym z tych wykazów znajdziemy następujące informacje dotyczące podmiotów krajowych:

imię i nazwisko lub nazwa firmy,
informacja o tym, czy podmiot jest obecnie czynnym podatnikiem VAT,
informacja o tym, czy podmiot był czynnym podatnikiem VAT w danym okresie,
data rejestracji podmiotu jako podatnika VAT,
data i powód wykreślenia podmiotu z rejestru; ewentualnie: powód odmowy rejestracji,
numer rachunku bankowego zarejestrowany i potwierdzony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Z uwagi na to, że zakres treści zawartych w wykazie podatkowym VAT ograniczony jest do informacji o statusie podatkowym podmiotu, należy uznać go za pomocniczy środek oceny sytuacji finansowej firmy, jednak nie należy podejmować w oparciu tylko o te informacje odpowiedzialnych decyzji finansowych.

W tym kontekście warto pamiętać, że przynajmniej niekiedy informacje, które wzbudzają wątpliwości co do wiarygodności kontrahenta, nie mają związku z jego trudną sytuacją finansową. Przykładowo: przyczyną braku danych o rejestracji podmiotu w wykazie może być długi proces rejestracyjny. Jak sprawdzić kondycję finansową firmy zagranicznej? Jeśli podmiot, z którym chcemy wejść w stosunki biznesowe, ma siedzibę w innym kraju UE niż Polska, warto sprawdzić jego dane w systemie informatycznym VIES (VAT Information Exchange System). Za pomocą tej wyszukiwarki (prowadzonej przez Komisję Europejską) zdobędziemy np. informację o tym, czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. Jeśli tak, można zastosować do transakcji z tym podmiotem stawkę 0% VAT.

Jak sprawdzić, czy firma ma długi?

To, że dany podmiot ma długi, wywnioskować można często z informacji zawartych np. KRS czy CEIDG. Należy jednak pamiętać, że istnieje szereg innych narzędzi, które w zakresie oceny zadłużenia podmiotu okażą się szczególnie przydatne. Należą do nich m.in.:

Rejestr Dłużników Niewypłacalnych

Rejestr Dłużników Niewypłacalnych jest państwową instytucją prowadzoną przez Krajowy Rejestr Sądowy. Podstawą wpisu dłużnika do rejestru jest orzeczenie sądowe. Aby uzyskać informacje o interesującym nas podmiocie, musimy wpisać wyszukiwarkę identyfikujący go numer RDN. Numer ten udostępniany jest na odpłatny (15 zł) wniosek składany do Centralnej Informacji KRS. W razie złożenia wniosku Centralna Informacja wydaje specjalne zaświadczenie, w którym informuje nas, czy dany podmiot znajduje się w RDN oraz pod jakim numerem został on zarejestrowany.

Biura Informacji Gospodarczej (BIG)

Informacje dotyczące wypłacalności podmiotu można również uzyskać za pomocą Biur Informacji Gospodarczej (BIG). W Polsce funkcjonuje kilka takich biur – są one prowadzone przez prywatne podmioty, stąd skorzystanie z ich usług jest odpłatne. Do najpopularniejszych Biur Informacji Gospodarczej należą:

Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor),
Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA,
Rejestr Dłużników ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A.,
KBIG - Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej,
Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych.

Wywiadownie gospodarcze

Dobrym pomysłem będzie również skorzystanie z usług wywiadowni gospodarczych, czyli prywatnych podmiotów specjalizujących się w ocenie sytuacji finansowej firm krajowych i zagranicznych. Usługi świadczone przez wywiadownię okażą się przydatne zwłaszcza wówczas, gdy nie mamy czasu, by na własną rękę weryfikować danego kontrahenta, a chcemy uzyskać o nim kompleksowe, aktualne i wiarygodne informacje od firmy, która komercyjnie zajmuje się tylko weryfikacją innych firm.

Weryfikacja firmy i kompletna ocena dowolnego podmiotu gospodarczego z Polski lub Europy w jednym miejscu za niewielką cenę – raport handlowy.

Najlepszym i najszybszym sposobem na weryfikację firmy jest skorzystanie z raportu handlowego. W skrócie jest to raport pokazujący całość informacji o danej firmie od danych rejestrowych przez wielkość zatrudnienia i przychodów, a także zobowiązania czy nawet niejednokrotnie flotę samochodową. Dodatkowo w raporcie handlowym są zawarte także wskaźniki ryzyka współpracy z daną firmą takie jak np. wskaźnik PAYDEX zawarty w raportach Dun&Bradstreet i wykorzystywany do weryfikacji firm w ponad 250 krajach na całym świecie.

Raporty Dun&Bradstreet dostępne są teraz online za niewielką (zazwyczaj poniżej 100zł netto) cenę i pozwalają najbardziej kompleksowo i wiarygodnie ocenić dowolny podmiot z kraju lub operujący na terenie Unii Europejskiej.

Raport można zamówić na stronie shop.bisnode.pl

Gdzie sprawdzić zadłużenie firmy? Inne metody

Istnieje wiele innych, niekiedy mniej „formalnych”, metod oceny sytuacji finansowej podmiotu. W Internecie funkcjonują na przykład tzw. giełdy wierzytelności, za pomocą których anonimowo i za darmo można sprawdzić zadłużenie danej firmy. Jedną z takich giełd znaleźć można na stronie www.dlugi.info. Dobrym sposobem oceny wiarygodności firmy są również listy referencyjne. Jeśli podmiot, z którym chcemy wejść w stosunki biznesowe, dysponuje referencjami od innych podmiotów, jest to z pewnością dobry znak. Warto pamiętać, że w dobie Internetu wartościowe informacje o sytuacji finansowej firmy znaleźć można np. na portalach społecznościowych czy forach internetowych.

Jeśli dany podmiot stosuje nieuczciwe praktyki biznesowe, istnieje duża szansa, że po pewnym czasie ktoś zasygnalizuje ten fakt w Internecie. Samodzielny research, w którym skorzystamy z wyszukiwarki internetowej, również może przynieść wartościowe rezultaty.